Diferencia entre revisiones de «Soinu formatuak»

De Portfolio Academico
 
(No se muestran 48 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 1: Línea 1:
==Sarrera==
==Sarrera==


Fitxategi formatu batek informazioa fitxategian nola kodifikatzen den definitzen duen estandarra da. Sistema informatikoetan, ordenagailuek bakarrik bit-ak gorde ditzakete. Hoiei orden eta zentzu bat emateko fitxategi formatuak sortzen dira; 0 eta 1 zenbakien segidak esanahai konkretua izateko, hain zuzen ere. Soinu fitxategien kasuan, batez ere soinuaren irudikapena gordeko dituzten fitxategiak izango dira, informazio osagarria ere jasotzeko aukerarekin. Dena den, dokumentu honetan beste irizpide batekin banatuko ditugu: batetik, galera gabeko formatuak, bai konpresiodunak bai konpresiogabeak; eta bestetik, galeradun formatuak.
Fitxategi formatu batek informazioa fitxategian nola gordetzen den definitzen duen estandarra da. Sistema informatikoetan, ordenagailuek bakarrik bit-ak gorde ditzakete. Hoiei orden eta zentzu bat emateko fitxategi formatuak sortzen dira; 0 eta 1 zenbakien segidak esanahai konkretua izateko, hain zuzen ere.<ref> [https://es.wikipedia.org/wiki/Formato_de_archivo "Formato de archivo", Wikipedia Gaztelaniaz.] </ref> Soinu fitxategien kasuan, batez ere soinuaren irudikapena gordeko dituzten fitxategiak izango dira, informazio osagarria ere jasotzeko aukerarekin.


[[Archivo:PCM.png|frame|Iturria: Wikipedia]]
Dokumentu honetan, formatua bera aztertzeaz aparte, konpresioari begirada sakona ere emango diogu. Konpresioa bit kopuru osoa murrizteko tekniken multzoa da, fitxategiaren tamaina murrizteko helburuarekin. Konpresio teknika ezberdinekin tratatutako informazioa fitxategi formatu ezberdinetan sartu daitezke, adibidez, OGG fitxategi batean MP3-an konprimitutako soinua sartu daiteke. <ref> [https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_container_format "Digital container format", Wikipedia Inglesez.]</ref>


Formatuen azalpenarekin hasi baino lehen, soinu digitalaren sorrera eta konposizioa kontuan hartu behar ditugu. Soinu digitala sortzerakoan, digital bihurtu behar dugun iturri analogiko batetik abiatzen gara normalean. Soinu hori digitalera pasatzerakoan, segundo bakoitzeko hainbat lagin hartzen dira (normalean Nyquist teorema jarraituz), bere balio analogikoa neurtzen da eta bit-etan dagoen balio bat ematen zaio. Prozezu honi PCM deitzen zaio, eta horren ondoren, formatu batera egokituko dugun 0 eta 1en segida bat izango dugu.
==Soinu digitalaren azalpen laburra==


==Galera gabeko formatuak==
[[Archivo:PCM.png|frame|Iturria: Wikipedia]]
 
 
 
Soinu formatuen inguruko bakarkako idatzizko lana egin behar duzue.
 
Gutxienez honako puntuak dituen lana garatu behar duzue.
 
Ahal izanez gero irudiekin etb aurkeztu.
* SARREARA: Azalpen orokorra
* Galera gabeko formatuak  (LOSSLESS): WAV, AIFF, FALAC, ALAC, APE…….
* Galera dun formatuak: WMA, MPG(1,2,3,4), OGG, AAC, AC3, ATRAC3, ……
 
== Visión general ==
Lo que hace a un archivo distinto del otro son sus propiedades, cómo se almacenan los [[datos]], sus capacidades de reproducción, y cómo puede utilizarse un archivo en un sistema de administración de archivos (etiquetado).
 
=== Funcionamiento ===
La manera general de almacenar [[audio digital]] es mostrando el voltaje de audio, que al reproducirlo, corresponde a un nivel de señal en un canal individual con una cierta resolución -el número de bits por muestreo en intervalos regulares (creando la frecuencia de muestreo). Estos datos después pueden ser almacenados sin comprimir o comprimidos para reducir el tamaño del formato.
 
=== Tipos de formatos ===
Existen diferentes tipos de formato según la compresión del audio. Es importante saber distinguir entre formato de archivo y ''[[codec]]''. El ''codec'' codifica y decodifica los datos del audio mientras estos datos son archivados en un archivo que tiene un formato de audio específico. La mayoría de los formatos de archivo de audio públicamente documentados pueden ser creados con uno de dos o más codificadores o ''codecs''. Aunque la mayoría de formatos de archivo de audio solo soportan un tipo de datos (creado con un ''codec'' de audio). Un contenedor de formato de multimedia como [[MKV]] o [[AVI]] puede soportar múltiples tipos de datos de audio y vídeo.
 
Hay tres grupos principales de formatos de archivo de audio:
* Formatos de audio sin comprimir, como [[WAV]], [[AIFF]] o [[AU (formato de archivo)|AU]]
* Formatos sin pérdida (formato de audio comprimido sin pérdida) como [[FLAC]], [[MPEG-4 SLS]], [[MPEG-4 ALS]], [[MPEG-4 DST]], [[WavPack]], [[Shorten]], [[TTA]], [[ATRAC]], Apple Lossless y [[WMA]] Lossless
* Formatos con pérdida (algoritmo de compresión con perdida) como [[MP3]], [[Vorbis]], [[Musepack]], [[Advanced Audio Coding|AAC]], [[WMA]] y [[Opus (códec)|Opus]]
 
==== Formatos de audio sin comprimir  ====
Hay un formato principal sin comprimir, PCM, que normalmente esta archivado como .wav en windows y .aiff en MAC. WAV y AIFF son formatos flexibles creados para almacenar varias combinaciones de frecuencia de muestreo o tasa de bits, esto los hacen adecuados para archivar grabaciones originales. Existe otro tipo de archivo llamado CDA (audio CD Track) que es un archivo pequeño que sirve como acceso directo a parte de los datos de un CD.
El formato AIFF está basado en el formato IFF, mientras que el formato WAV está basado en el formato RIFF, que realmente son muy similares.
BWF (Broadcast Wav Format)es el formato de audio estándar creado por la Unión Europea de Radiodifusión como sucesor a WAV y permite el almacenamiento de meta-datos en el archivo. Este formato es principalmente usado por muchos programas profesionales de edición de audio en las industrias de televisión y cine. Archivos BWF contienen una referencia de [[timestamp]] estandarizado que permite sincronizar fácilmente con un elemento de foto separado. Stand-alone, Grabadoras multi-pista de dispositivos de audio, Zaxcom, HHB USA, Fostex y Aaton utilizan BWF como su formato preferido.
 
==== Formatos de audio comprimido sin pérdida (''Lossless'') ====
El formato sin pérdida requiere más tiempo de procesamiento que los formatos sin comprimir pero más eficiente en cuanto el espacio que ocupa. Formatos de audio sin comprimir codifican tanto audio como silencio con el mismo número de bits por unidad de tiempo. Codificar un minuto de silencio en un formato sin comprimir produce un archivo del mismo tamaño que codificar un archivo sin comprimir de un minuto de música de orquesta. Sin embargo en estos archivos la música ocupa un archivo ligeramente más pequeño y el silencio no ocupa casi nada.
Estos formatos de compresión proporcionan un ratio de compresión de más o menos 2:1. El desarrollo de estos formatos intenta reducir el tiempo de procesamiento manteniendo un buen ratio de compresión.
 
==== Formatos de audio comprimido con pérdida ====
En este sistema de codificación se comprimen los datos descartando partes de ello. El proceso intenta minimizar la cantidad de datos que mantiene el archivo reduciendo su peso y por lo tanto su calidad. Realmente solo pierde los canales no audibles al oído humano, de tal modo que conservan gran parte de su calidad.
 
== Visión detallada ==
 
=== Formatos abiertos ===
==== GSM ====
{{AP|Sistema global para las comunicaciones móviles}}
Diseñado para el uso de telefonía en Europa. gsm es un formato muy práctico para voces de calidad teléfono. Es un buen compromiso entre calidad y tamaño. Los archivos de wav pueden ser codificados con GSM. Recomendado este formato para voz. Fíjese que los archivos wav pueden también ser codificados con el códec gsm.
 
==== Dct ====
{{AP|dct (códec)}}
Es un formato de códec variable diseñado para dictado. Tiene información de encabezado de dictado y puede cifrarse (a menudo necesario por las leyes de confidencialidad médica)
 
==== VOX ====
{{AP|VOX (formato de audio)}}
Este formato es comúnmente utilizado para el ''codec'' [[ADPCM]] Dialógico (Adaptive differential pulse code modulation). Similar a otros formatos ADCPM comprime a 4 bits. Los archivos vox son similares a archivos wav, salvo que no contienen información sobre el archivo, de modo que la frecuencia de muestreo y el número de canales debe ser especificado para reproducir un archivo vox.
 
==== SMAF ====
{{AP|SMAF}}
Es un formato de audio creado por Yamaha, utilizado en dispositivos móviles. La extensión de los archivos para este formato es [[.mmf]].
 
=== Formatos abiertos libres ===
==== Aiff ====
Audio Interchange File Format (AIFF) es un estándar de formato de audio usado para almacenar datos de sonido en computadoras personales. El formato fue codesarrollado por Apple Inc.
 
==== AU ====
{{AP|AU (formato de archivo)}}
El formato de archivo estándar utilizado por Sun, [[Unix]] y [[Java (lenguaje de programación)|Java]]. El audio de archivos au puede ser PCM o comprimido con [[a-law]] o [[G.729]].
 
==== Flac ====
{{AP|flac}}
flac (free lossless audio codec) es un ''códec'' de compresión sin pérdida. Puede imaginar la compresión sin pérdida como un archivo zip pero para audio. Si comprime un archivo PCM en flac y luego lo restaura otra vez, entonces va a tener una copia perfecta del original. (Todos los otros códecs tratados aquí son con pérdida, lo cual significa que se pierde una pequeña parte de la calidad). El costo de esta falta de pérdida es que la relación de compresión no es buena. Pero recomendamos flac para almacenamiento de archivos PCM donde la calidad es importante (p.ej. usarlo para la difusión o música)
 
==== Ogg ====
{{AP|Ogg}}
Es un formato de archivo contenedor abierto y libre compatible con una variedad de códecs, el más popular de ellos es el códec de audio Vorbis. Los archivos Vorbis son generalmenten comparados con los archivos MP3 en términos de calidad. Pero el simple hecho que los mp3 sean ampliamente admitidos, dificulta la recomendación de archivos ogg.
 
===== Vorbis =====
{{AP|Vorbis}}
[[Códec de audio]] digital general [[Algoritmo de compresión con pérdida|con pérdidas]], [[software libre|libre]] desarrollado por la [[Fundación Xiph.Org]], que utiliza el formato de archivo de audio o [[Formato contenedor|contenedor]].
 
===== Opus =====
{{AP|Opus (códec)}}
[[Códec de audio]] digital con perdidas, muy versátil, abierto y libre de [[patentes]] ([[Licencia BSD#Nueva Licencia BSD o BSD modificada (de 3 cláusulas)|Nueva licencia BSD]]), que utiliza el formato de archivo de audio o contenedor Ogg.
 
==== Mpc ====
Musepack o MPC ( anteriormente conocido como MPEGplus o MP+ ) es un formato código abierto, específicamente optimizado para la compresión transparente de audio estéreo a una velocidad de 160-180 bits/s.


==== RAW ====
Formatuen azalpenarekin hasi baino lehen, soinu digitalaren sorrera eta konposizioa kontuan hartu behar ditugu. Soinu digitala sortzerakoan, digital bihurtu behar dugun iturri analogiko batetik abiatzen gara normalean. Soinu hori digitalera pasatzerakoan, segundo bakoitzeko hainbat lagin hartzen dira (normalean Nyquist teorema jarraituz), bere balio analogikoa neurtzen da eta bit-etan dagoen balio bat ematen zaio. Prozezu honi PCM deitzen zaio, eta horren ondoren, interesatzen zaigun konpresio eta formatura egokituko dugun 0 eta 1en segida bat izango dugu. Segida honetan, lagin guztiak bit kopuru berdina badaukate, eta ez bazaie argoritmo bat aplikatzen, linealki uniformea dela esango dugu, eta LPCM deituko diogu. <ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Pulse-code_modulation "Pulse Code Modulation", Wikipedia Inglesez.]</ref>
{{AP|RAW (formato de audio)}}
Un archivo raw puede contener audio de cualquier codec aunque suele ser utilizado con datos de audio PCM. Suele ser utilizado solo en pruebas técnicas.


==== TTA ====
==Konpresioa==
{{AP|TTA}}
TTA (the true audio) un ''codec'' de audio sin pérdida en tiempo real. Sin compresión. PCA


=== Formatos propietarios ===
Behin datuen segida hori sortuta, konpresioa aplikatzea aukeratu dezakegu. Konpresio hori bi motatakoa izan daiteke: galera gabekoa edo galeraduna. <ref> [https://en.wikipedia.org/wiki/Audio_file_format "Audio File Format", Wikipedia Inglesez.]</ref>
==== mp3 ====
{{AP|mp3}}
El formato MPEG Layer-3 es el más popular para descargar y almacenar música. Mediante la eliminación de partes del archivo de audio que son esencialmente inaudibles, los archivos mp3 se comprimen aproximadamente a una décima parte del tamaño de un archivo PCM equivalente manteniendo una buena calidad de audio. Recomendamos el formato mp3 para almacenar música. No es muy bueno para almacenar voz. Vea&nbsp;aquí&nbsp;por una muestra del archivo wav codificado mp3.


==== Aac ====
===Galera gabeko audio konpresioa===
{{AP|Advanced Audio Coding}}
AAC (Advanced Audio Coding) este formato está basado en MPEG2 y MPEG4. Los archivos acc suelen ser contenedores ADTs o ADIF.


==== mp4 ====
[[Archivo:Mp3-logo.png|frame]]
{{AP|mp4}}
mp4 o m4a, MPEG-4 audio más a menudo ACC pero a veces MP2/MP3, MPEG-4 SLS, CELP, HVXC y otros tipos de objetos de audio pueden ser definidos en MPEG-4 audio. Este tipo de archivos no necesita reproductor, el mismo archivo incorpora uno para ejecutarse. Los archivos ocupan un 30% menos que los MP3 (la compresión es de 16:1). Como dato interesante, las canciones en MP4 sólo son distribuidas con previa autorización del artista. Los formatos que componen un MP4 estándar son: MP3, ACC y Apple Lossless (sonido), MPEG-4, MPEG-4 y MPEG (video), JPG y PNG (imagen) y XMT y BT (subtítulos).


==== Wma ====
Galera gabeko konpresioa datuak espazio gutxiagoan gordetzea ahaltzen du, informazioa galdu gabe. Datu originalak berreskura daitezke konprimitutako datuetatik abiatuta.  
{{AP|wma}}
(windows media audio) este formato fue creado por Microsoft y está diseñado con habilidades de gestión de derechos digitales para protegerlo de copia.


==== Wav ====
Datuen aurrezpen hau normalean soinu eta isiluneari bit kopuru ezberdina ematen eskuratzen da. LPCM konprimitu gabeko soinuan, iraupen bereko soinu unitate bik bit kopuru bera izango dute. Galera gabeko konpresioan, berriz, soinua bit kopuru gehiago izango ditu, eta konpresioa isilunetan aplikatuko da.  
{{AP|wav}}
formato de archivo de audio estándar usado mayormente en equipos con Windows. Comúnmente usado para almacenar archivos sin comprimir (PCM), de sonido con calidad de CD, lo cual significa que pueden ser grandes en tamaño - alrededor de 10MB por minuto de música. Es poco conocido que los archivos wave pueden ser también codificados con una variedad de códecs para reducir el tamaño del archivo (por ejemplo los códecs GSM o mp3). Una lista de códecs comunes de archivos wave pueden ser encontrados&nbsp;aquí.&nbsp;Muestra de archivo .wav.


===== Atrac =====
Galera gabeko konpresio sistema erabilienak FLAC eta ALAC dira, biek 2:1 konpresio erlazioa emanez. Hau da, LPCM-an soinu bera bit kopuru bikoitza okupatuko du, batez beste. Gaur egun, FLAC eta ALAC lizentzia askepean daude, eta haien arteko oinarrizko ezberdintasuna jasatzen dituzten lagin bakoitzeko bit kopurua da. FLAC 4 bit-etik 24 bit-era edozein kopuru jasatzen du <ref> [https://en.wikipedia.org/wiki/FLAC "FLAC", Wikipedia Inglesez.]</ref>; ALAC, aldiz, 16, 20, 24 eta 32 bit bakarrik jasatzen ditu.<ref> [https://en.wikipedia.org/wiki/Apple_Lossless "Apple Lossless", Wikipedia Inglesez.]</ref>
{{AP|atrac}}
atrac (.wav), El estilo antiguo de formato Sony ATRAC. Siempre contiene una extensión de formato.wav. Para abrir estos formatos hay que instalar unos drivers ATRAC3.


==== Ra & rm ====
===Galeradun konpresioa===
{{AP|ra & rm}}
Un formato [[RealAudio]] diseñado para el ''streaming'' de audio por Internet.


==== Ram ====
[[Archivo:Flac logo vector.png|right]]
Un archivo de texto que contiene un enlace a una página web donde el archivo ''RealAudio'' está almacenado. Archivos ram no contienen audio.


==== Dss ====
Galeradun konpresioa soinuaren bit kopurua are gehiago murriztea ahaltzen du, soinuaren informazio parte bat kenduz eta datuak sinplifikatuz. Prozezu hau psikoakustikaren limiteak aprobetxatuz egiten da batez ere; giza entzumena nabarituko ez dituen aldaketak eginez, eta, ahal den einean, zarata gutxi sartuz.
{{AP|dss}}
dss (digital speech standard) Es un formato de propiedad de la corporación Olympus. Es relativamente viejo y su ''codec'' es mediocre.


==== Dvf ====
Galdedun konpresioen artean, MP3 ezagunena da, baina beste asko topatu ditzazkegu. Adibidez, Vorbis eta Opus, lizentzia askea dutenak; edo WMA eta AAC, Microsoft eta Apple garatutak, hurrenez hurren.
{{AP|dvf}}
Un formato de Sony para archivos de voz comprimidos, normalmente utilizado en grabadoras de dictado.


==== IVS ====
==Fitxategiaren sorrera eta formatua==
{{AP|IVS}}
Un formato desarrollado por 3D solar UK ltd., con gestión de derecho digital utilizado para descargar música de su tienda digital Tronme y en su reproductor interactivo de música y vídeo.


==== m4p ====
Behin datu talde guztia sortuta, konprimituta edo konprimitu gabea, datu horiek edukiontzi formatu batean sartu behar dira, bere edukia behar bezala markatuta izateko.
{{AP|m4p}}
Una versión de ACC en mp4 desarrollada por Apple con gestión de derecho digital para la utilización de descargas de la tienda de Itunes.


==== Iklax ====
Hasieran esan dugun bezala, konpresio sistema bakoitza formatu askotan sar daiteke, bakoitzak formatu batean batez ere erabiltzen den arren.
{{AP|iklax}}
Es un formato de audio digital multi pista que permite varias acciones en datos musicales como arreglos de volumen y mezclas.audio


==== MIDI ====
Taula honetan dokumentuan komentatu ditugun sistemak eta hauek jasaten dituzten formatuak lotzen ditugu<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_video_container_formats#Audio_formats_supported "Comparison of container formats", Wikipedia Inglesez.]
{{AP|MIDI}}
Taula moldatuta dago soinu edizioan normalean erabiltzen ez diren formatuak kenduz.</ref>:
Se trata de un protocolo de comunicación serial estándar que permite a los computadores y otros dispositivos musicales electrónicos comunicarse y compartir información para la generación de sonidos.


== Referencias ==
{| class="wikitable" style="font-size: smaller; text-align: center; width: 100%; table-layout: fixed;"
{{listaref}}
|-
! rowspan="2" style="width: 6em"|
! colspan="5"|Galeradun konpresioa
! Konpresio gabe
! colspan="2"|Galera gabeko konpresioa
|-
! MP3
! WMA
! Vorbis
! Opus
! AAC
! (L)PCM
! FLAC
! ALAC
|-
! AIFF<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Audio_Interchange_File_Format "Audio Interchange File Format", Wikipedia Inglesez.]</ref>
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{ez}}
|-
! FLAC
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{ez}}
|-
! MP3<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/MP3 "MP3", Wikipedia Inglesez.]</ref>
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
|-
! M4A
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{bai}}
|-
! OGG
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{ez}}
|-
! QuickTime
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{bai}}
| {{bai}}
|-
! WAV<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/WAV "WAV", Wikipedia Inglesez.]</ref>
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{ez}}
|-
! WMA<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Windows_Media_Audio "Windows Media Audio", Wikipedia Inglesez.]</ref>
| {{ez}}
| {{bai}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
| {{ez}}
|}


[[Categoría:Formatos contenedores]]
==Erreferentziak eta informazio iturriak==
[[Categoría:Multimedia]]

Revisión actual del 16:16 7 ene 2018

Sarrera

Fitxategi formatu batek informazioa fitxategian nola gordetzen den definitzen duen estandarra da. Sistema informatikoetan, ordenagailuek bakarrik bit-ak gorde ditzakete. Hoiei orden eta zentzu bat emateko fitxategi formatuak sortzen dira; 0 eta 1 zenbakien segidak esanahai konkretua izateko, hain zuzen ere.[1] Soinu fitxategien kasuan, batez ere soinuaren irudikapena gordeko dituzten fitxategiak izango dira, informazio osagarria ere jasotzeko aukerarekin.

Dokumentu honetan, formatua bera aztertzeaz aparte, konpresioari begirada sakona ere emango diogu. Konpresioa bit kopuru osoa murrizteko tekniken multzoa da, fitxategiaren tamaina murrizteko helburuarekin. Konpresio teknika ezberdinekin tratatutako informazioa fitxategi formatu ezberdinetan sartu daitezke, adibidez, OGG fitxategi batean MP3-an konprimitutako soinua sartu daiteke. [2]

Soinu digitalaren azalpen laburra

Iturria: Wikipedia

Formatuen azalpenarekin hasi baino lehen, soinu digitalaren sorrera eta konposizioa kontuan hartu behar ditugu. Soinu digitala sortzerakoan, digital bihurtu behar dugun iturri analogiko batetik abiatzen gara normalean. Soinu hori digitalera pasatzerakoan, segundo bakoitzeko hainbat lagin hartzen dira (normalean Nyquist teorema jarraituz), bere balio analogikoa neurtzen da eta bit-etan dagoen balio bat ematen zaio. Prozezu honi PCM deitzen zaio, eta horren ondoren, interesatzen zaigun konpresio eta formatura egokituko dugun 0 eta 1en segida bat izango dugu. Segida honetan, lagin guztiak bit kopuru berdina badaukate, eta ez bazaie argoritmo bat aplikatzen, linealki uniformea dela esango dugu, eta LPCM deituko diogu. [3]

Konpresioa

Behin datuen segida hori sortuta, konpresioa aplikatzea aukeratu dezakegu. Konpresio hori bi motatakoa izan daiteke: galera gabekoa edo galeraduna. [4]

Galera gabeko audio konpresioa

Mp3-logo.png

Galera gabeko konpresioa datuak espazio gutxiagoan gordetzea ahaltzen du, informazioa galdu gabe. Datu originalak berreskura daitezke konprimitutako datuetatik abiatuta.

Datuen aurrezpen hau normalean soinu eta isiluneari bit kopuru ezberdina ematen eskuratzen da. LPCM konprimitu gabeko soinuan, iraupen bereko soinu unitate bik bit kopuru bera izango dute. Galera gabeko konpresioan, berriz, soinua bit kopuru gehiago izango ditu, eta konpresioa isilunetan aplikatuko da.

Galera gabeko konpresio sistema erabilienak FLAC eta ALAC dira, biek 2:1 konpresio erlazioa emanez. Hau da, LPCM-an soinu bera bit kopuru bikoitza okupatuko du, batez beste. Gaur egun, FLAC eta ALAC lizentzia askepean daude, eta haien arteko oinarrizko ezberdintasuna jasatzen dituzten lagin bakoitzeko bit kopurua da. FLAC 4 bit-etik 24 bit-era edozein kopuru jasatzen du [5]; ALAC, aldiz, 16, 20, 24 eta 32 bit bakarrik jasatzen ditu.[6]

Galeradun konpresioa

Flac logo vector.png

Galeradun konpresioa soinuaren bit kopurua are gehiago murriztea ahaltzen du, soinuaren informazio parte bat kenduz eta datuak sinplifikatuz. Prozezu hau psikoakustikaren limiteak aprobetxatuz egiten da batez ere; giza entzumena nabarituko ez dituen aldaketak eginez, eta, ahal den einean, zarata gutxi sartuz.

Galdedun konpresioen artean, MP3 ezagunena da, baina beste asko topatu ditzazkegu. Adibidez, Vorbis eta Opus, lizentzia askea dutenak; edo WMA eta AAC, Microsoft eta Apple garatutak, hurrenez hurren.

Fitxategiaren sorrera eta formatua

Behin datu talde guztia sortuta, konprimituta edo konprimitu gabea, datu horiek edukiontzi formatu batean sartu behar dira, bere edukia behar bezala markatuta izateko.

Hasieran esan dugun bezala, konpresio sistema bakoitza formatu askotan sar daiteke, bakoitzak formatu batean batez ere erabiltzen den arren.

Taula honetan dokumentuan komentatu ditugun sistemak eta hauek jasaten dituzten formatuak lotzen ditugu[7]:

Galeradun konpresioa Konpresio gabe Galera gabeko konpresioa
MP3 WMA Vorbis Opus AAC (L)PCM FLAC ALAC
AIFF[8] Ez Ez Ez Ez Ez Bai Ez Ez
FLAC Ez Ez Ez Ez Ez Ez Bai Ez
MP3[9] Bai Ez Ez Ez Ez Ez Ez Ez
M4A Bai Bai Ez Bai Bai Bai Ez Bai
OGG Bai Ez Bai Bai Ez Bai Bai Ez
QuickTime Bai Bai Bai Ez Bai Bai Bai Bai
WAV[10] Bai Ez Ez Ez Ez Bai Ez Ez
WMA[11] Ez Bai Ez Ez Ez Ez Ez Ez

Erreferentziak eta informazio iturriak